Ngài sanh năm 1675, mất năm 1725.
Lăng Đức Hiển Tôn Hiếu Minh Hoàng Đế (Trường Thanh) ở tại
làng Kim Ngọc, lăng của Đức Bà (Vĩnh Thanh) ở làng Trúc
Lâm, hai lăng này đều thuộc huyện Hương Trà, tỉnh Thừa
Thiên.
Ngài và Bà đều thờ tại Thái Miếu, Tả Tam Án.
Hệ Bảy hiện có 27 Pḥng, nam được 1420 người. (Năm 1943)
Mỗi Pḥng đều có nhà thờ riêng và đều ở tỉnh Thừa Thiên,
trong các huyện Phú Lộc, Hương Trà, Hương Thuỷ. Ở Tôn Thất
xă, tổng An Nông, có nhà thờ Ngài Hoàng Nhị Tử; cùng trong
tổng ấy, ở làng Xuân Lai có nhà thờ Ngài Hoàng Nhị Thập
Nhứt Tử. Nhà thờ Ngài Hoàng Thập Ngũ Tử, Ngài Hoàng Tam
Thập Tử ở làng Vinh Hoà, Ngài Hoàng Tam Thập Tam Tử ở làng
Phú An cũng đều tại tổng Diêm Trường.
Các Ngài Hoàng Tứ Tử, Ngũ Tử, Thập Nhị, Thập Lục, Nhị Thập
Ngũ, Nhị Thập Lục Tử đều thờ tại làng An Cựu, tổng An Cựu,
Ngài Hoàng Cửu Tử có nhà thờ tại làng Lương Quán, tổng Cư
Chánh; Ngài Hoàng Nhị Thập Tử nhà thờ tại làng Bảng Lăng,
tổng Cư Chánh, huyện Hương Thuỷ.
Ở huyện Hương Trà th́ có các nhà thờ các Ngài: Hoàng Thập
Tử, Hoàng Thập Thất, Hoàng Thập Bát, Nhị Thập Nhị, Nhị
Thập Thất, Tam Thập Nhị, Tam Thập Thất Tử đều tại làng Phú
Xuân, tổng Phú Xuân, các Ngài Hoàng Thất Tử, Hoàng Thập
Thất Nhứt Tử nhà thờ ở làng Định Môn, tổng Long Hồ; Ngài
Hoàng Bát Tử nhà thờ ở làng Hương Cần, tổng Hương Cần;
Ngài Hoàng Thập Tam Tử nhà thờ ở làng Vạn Xuân, tổng An
Ninh; Ngài Hoàng Thập Cửu Tử nhà thờ ở làng La Chử, tổng
Long Hồ; nhà thờ Ngài Hoàng Nhị Thập Tam Tử ở làng An Vân
và nhà thờ Ngài Hoàng Nhị Thập Cửu Tử ở làng Long Hồ cũng
trong tổng An Ninh.
(Trích
Hoàng Tộc Lược
Biên)
Chúa Nguyễn
Phúc Chu là con trưởng của Chúa Nghĩa, khi lên kế nghiệp
Chúa, Ngài mới có 16 tuổi nhưng đă có đức tính tốt, biết
chiêu hiền đăi sĩ, biết nghe lời can gián, bỏ xa hoa, nhẹ
thuế mà siêu dịch cho dân, được dân chúng yêu quư, thường
gọi Ngài là Quốc Chúa hay Chúa Minh.
Noi gương
các Tiên Chúa, Chúa Minh đă chú trọng mở rộng bờ cơi về
phương Nam đến tận Hà Tiên.
- Năm 1697
có thêm đất c̣n lại của tỉnh Phan Rang và toàn tỉnh B́nh
Thuận
(16)
.
- Năm 1700
có thêm vùng Sông Bé, La Ngà và Tánh Linh.
- Năm 1708
có thêm đất Hà Tiên do Mạc Cửu dâng (Chúa đặt thành trấn
Hà Tiên và giao lại Mạc Cửu trấn giữ)
(17)
.
Ngài đă cử
sứ bộ sang tàu cầu phong, vua Thanh chưa chấp nhận, v́ cho
là c̣n Vua Lê mặc dù họ Nguyễn có lănh thổ và hùng mạnh.
V́ vậy, Ngài và quần thần tôn xưng "Quốc Chúa Đại Việt" và
đúc ấn tỷ "Đại Việt Quốc Nguyễn - Chúa Vĩnh Trấn chi bảo",
ấn tỷ này lưu truyền cho các đời sau đến triều Vua Gia
Long
(18) . Ngài đă mở đầu cho việc xưng vương hiệu
ngay khi lên ngôi kế nghiệp Chúa và bỏ tước hiệu của Bắc
Hà trên văn kiện.
Chúa
Nguyễn Phúc Chu sáng lập Hệ Bảy Tiền Biên, có 38 Công Tử
và 4 Công Nữ.
(Trích
Nguyễn Phước Tộc
giản yếu) |