|
 Đức Hoằng Tôn Tuyên
Hoàng Đế, con Đức Đồng Khánh, Ngài lên ngôi nhận thấy 2 triều
trước đă bị Pháp thâu hết quân quyền. Ngài thử mở đường ngạoi
giao đ̣i quyền tự trị.
Ngài đặc cử
Nguyễn Hữu Bài làm Cơ Mật Viện trưởng lo việc ngoại giao, điều
đ́nh với Pháp. Công việc đang xúc tiến chưa kết quả th́ ngày
6/11/1925 Ngài băng hà để lại bản di chiếu bằng quốc văn có
những đoạn như tiên tri (sấm ngữ)
(34)
.
"Chúng ta là
ḍng giống Tiên Rồng, một dân tộc hoà nhă, thế mà bị những thói
tham ô từ phương xa đến, xă hội Việt Nam đă tiêm nhiễm hơn 60
năm. Một ngày kia, cả bức cẩm tú sơn hà, sẽ phải làm sân khấu
cho những tấn thảm kịch, xương thành núi, máu thành sông.
Dầu có điên đảo
một thời gian, đặc tính của dân tộc Việt Nam vẫn ưa trật tự.
Song phải có những tay tuấn kiệt, duy tŕ trong buổi giao thời
là buổi thay thế chính quyền, hay là đổi đời chính thể...
...Dầu sao chúng
ta cũng đặt hy vọng vào tinh thần của toàn thể dân tộc, không v́
đời sống về vật chất, mà nở phá hoại cơ sở của tổ tiên, nếu
không giữ vững luân lư cương thường th́ sẽ không có gia đ́nh, mà
đă không có gia đ́nh th́ cũng không c̣n xă hội nữa..."
Ngài ở ngôi 9
năm và băng hà ngày 6/11/1925.
Lăng của Ngài
hiệu Ứng Lăng, tại làng Chân Chữ, huyện Hương Thuỷ, tỉnh Thừa
Thiên.
Hoàng Hậu của
Đức Khải Định:
- Đoan Huy Hoàng
Thái Hậu Từ Cung huư Hoàng Thị Cúc, là sinh mẫu của Vua Bảo Đại.
Hoàng Thái Hậu mất ngày 10/11/1980 tại Từ Đường của Ngài số 79
Phan Đ́nh Phùng, Tp. Huế, thọ 93 tuổi.
- Ân Phi huư Hồ
Thị Chỉ, con của đại thần Hồ Đắc Trung
(35)
(Trích
Nguyễn Phước Tộc
giản yếu) |
